Wat is logopedie?
Logopedie is de behandeling van communicatieproblemen (spraak- en taalontwikkeling, leerproblemen, articulatieproblemen , afwijkende mondgewoonten, neurologische spraakproblemen, ...), onderverdeeld in diverse aandachtsgebieden:
- stem
- taal
- eten en drinken
- ademenen
- gehoor en spraak
Het is gespecialiseerde gezondheidszorg of paramedische zorg en valt in de meeste gevallen onder de basisverzekering. Het is geschikt voor alle leeftijden. Zo behandelt een logopedist slikproblemen bij baby”s, maar begeleidt hij of zij ook spraakproblemen bij ouderen, bijvoorbeeld na een hersenbloeding. Daarnaast kan logopedie ook preventief worden ingezet. Door screening op basisscholen en peuterspeelzalen worden eventuele stoornissen al in een vroeg stadium gesignaleerd. Zo kunnen ze op tijd behandeld worden.
STEM
Duidelijke communiceren begint met onze stem. Logopedie kan klachten rond stemproblemen behandelen door overbelasting of verkeerd gebruik van de stem te helpen voorkomen. Logopedisten worden trouwens vaak ingezet voor openbare sprekers, toneelscholen en lerarenopleidingen.
TAAL
Om informatie uit te wisselen, maken we veel gebruik van gesproken taal. Daarvoor is wel een goede taalbeheersing nodig. Het voorkomen en behandelen van taalproblemen is zeker op jonge leeftijd erg belangrijk. Logopedie kan worden ingezet bij een taalontwikkelingsstoornis, dyslexie of een autismespectrumstoornis. Ook voor kinderen met een algehele ontwikkelingsachterstand is logopedie belangrijk. Daarnaast worden ook afasie, taal- en spraakstoornissen bij dementie behandeld en is er veel aandacht voor ondersteunende communicatie.
ETEN EN DRINKEN
Logopedie wordt ook ingezet bij eet- en drinkproblemen, zowel bij volwassenen als bij baby's en kinderen. De klachten kunnen bestaan uit vaak verslikken, niet goed kunnen kauwen en slikken, last van overmatige speekselvorming of moeite met de overgang van fles- of borstvoeding naar vast voedsel. Bij kinderen kan het ook gaan om moeite met drinken uit een beker of het eten van stukjes.
ADEM
Goed ademen is onmisbaar voor het spreken. Toch is dat niet voor iedereen vanzelfsprekend. Er kunnen medische oorzaken zijn waarom het ademen lastiger wordt. Dat gebeurt onder andere bij paniekaanvallen, hyperventilatie en bij COPD-patiënten. Logopedie kan daarin veel verbetering brengen. Door middel van ademhalingsoefeningen en het leren gebruiken van de juiste ademtechniek, wordt het spreken gemakkelijker. Het wordt ook gebruikt om op een goede manier te leren ademen tijdens zingen, spreken en sporten.
GEHOOR
Het gehoor is bij het communiceren erg belangrijk. Als we niet goed horen, kunnen we veel informatie missen. Bij gehoorproblemen kan logopedie erg behulpzaam zijn. Bij kinderen met een gehoorprobleem wordt er behandeld op spraak- en taalproblemen. Daarnaast kunnen ook kinderen met auditieve verwerkingsproblemen bij de logopedist terecht. Volwassenen kunnen op latere leeftijd doof of slechthorend worden. Ook dan is logopedie essentieel om goed te blijven communiceren met anderen.
Enkele cijfers
- “Naar schatting 100.000 Belgen stotteren”, meent logopedist Gert Reunes, drijvende kracht achter stotteren.be en zelf stotteraar, in een interview voor Goed Gevoel in 2020. “5% van de kleuters heeft stotterproblemen. 4% leert het af, 1% blijft er chronisch last van hebben. Het probleem overwinnen kan iedereen, op voorwaarde dat je voor je stotteren uitkomt, gemotiveerd bent en je angst durft aan te pakken. Is dat het geval, dan heb je na 1 tot 2 jaar logopedie controle over je spreken.
- Maaike Hebbrecht, logopediste, voor Libelle Mama in 2021: : ”Op vijfjarige leeftijd kan 75 procent van de kinderen de ‘r’ uitspreken. Dat wil dus ook zeggen dat 25 procent, 1 op 4, het nog niet kan. Als we kijken naar kinderen van 9 jaar, kan 90 procent van de kinderen de letter ‘r’ uitspreken. Dus dat is 15 procent extra op vier jaar tijd. Sommige kinderen zijn motorisch wat sneller, andere op het vlak van taal. Ieder kind heeft zijn eigen tempo.
