Waarom zijn we zo verslaafd aan true crime?

true crime

Netflix heeft een nieuw streamingrecord beet met "Monster: The Jeffrey Dahmer story". De eerste week na de lancering op 21 september is de serie een slordige 196,2 miljoen uur bekeken, meteen het beste debuut ooit (beweert Netflix zelf).

Waarom zijn wij zo gefascineerd met true crime? Waarom willen we urenlang luisteren naar moord, wanhoop en tragedie? De menselijke neuropsychoanalyse biedt een verklaring voor onze aantrekking tot true crime.

Beschaafde uitlaatklep voor interne agressie

Ariane Bazan, psycholoog en doctor in de neuropsychoanalyse aan de Université libre de Bruxelle:

In elk van ons zit een stukje geweld, en één van de manieren om daaraan te voldoen - zonder schade te veroorzaken aan de samenleving - is door je te verdiepen in true crime.

Een deel van de aantrek van true crime-verhalen ligt bij de mogelijkheid tot nadenken: hoe zou je zelf reageren in zo’n situatie? Door onze onderliggende sadistische fantasieën, ontwikkelen er zich gedachten als ‘dit kan mij ook overkomen’. Het doet ons deugd om waargebeurde misdaad op de voet te volgen, omdat het ons een idee geeft van wat we zelf kunnen doen om dat soort gruwelijke situaties te vermijden. Je ontwikkelt een plan waardoor het voor jou niet noodlottig hoeft af te lopen. Dankzij true crime kunnen we situaties waar we bang voor zijn beter vatten, en dat geeft een gevoel van controle.

De mens wordt bewogen door driften, die deels sadistisch en masochistisch van aard zijn. Dat klinkt heel geladen, maar die driften worden meestal verdrongen van zodra er bewustwording bij komt kijken.

Vrouwen > mannen

Meer vrouwen dan mannen lijken verslaafd te zijn aan het genre. Volgens criminologe Lore Mergaerts (32) zijn daar verschillende verklaringen voor. "Criminaliteit heeft ons altijd geboeid", zegt ze. "Moorden is iets dat voor veel mensen onbegrijpelijk en mysterieus is. In crimiseries, -podcasts of -boeken krijg je vaak een inkijk in het hoofd van de daders of slachtoffers". Dat voyeurisme is volgens Lore de grote aantrekkingskracht van true crime. En, noem het cliché, "dat trekt nu eenmaal meer vrouwen aan dan mannen".

Dat is een opmerkelijke tendens: er zijn veel meer vrouwen geïnteresseerd in true crime dan mannen. 

"De slachtoffers in series en films zijn vaak vrouwen. Veel vrouwen kijken dan ook (onbewust) om signalen op te pikken en voorbereid te zijn als ze ooit zelf in zo’n gevaarlijke situatie terechtkomen. Vrouwen hebben ook nood aan voorspelbaarheid. Wij willen graag weten hoe dingen zullen lopen. Stel dat ik ooit slachtoffer word van een verkrachting, dan kan ik me inbeelden hoe dat gaat, omdat ik het al gezien heb. Dat is geen bewuste reden waarom mensen kijken, maar het speelt wel op de achtergrond."

Die grotere interesse bij vrouwen merkt Lore ook op in de opleiding criminologie aan de KULeuven, waar ze lesgeeft. Daar is de verdeling ongeveer 80% vrouwen - 20% mannen.

Kritiek

De hernieuwde fascinatie voor seriemoordenaars ligt ook wel zwaar onder vuur. Van de keuze voor charismatische acteurs tot nabestaanden die ervan walgen dat op hun kap geld wordt verdiend: er komt veel kritiek op de true crime remakes.

De nieuwe serie over Jeffrey Dahmer krijgt nu dus bakken kritiek omdat de moordenaar geromantiseerd zou zijn, en de slachtoffers worden afgeschilderd als zwak. Vooral de nabestaanden vinden het niet kunnen dat er sensatie wordt gemaakt met hun trauma's.

Bronnen:

Deel deze pagina: